|
TAHARET / KADINLAR’A İLİŞKİN... |
GİRİŞ: KAVRAMLAR
Bu bölümde kadınlara
ilişkin hayız [adet görme], istihaza [adet harici kanamalar] ve nifas
[tohusalık] konuları ele alınacaktır. (Nevevi, içinde istihaza ve nifas
konularının da işlendiği bölüme hayız başlığı koymuştur; çünkü hayız konusuna
daha çok ağırlık verilmiştir. (Şirbini) )
A. HAYIZ [ADET GÖRME]
B. İSTİHAZA
C. NİFAS [LOHUSALlK]
A. HAYIZ [ADET GÖRME]
Hayız sözlükte akmak
anlamına gelir. Araplar, sakızı akan ağaçtan bahsederken ....."ağaç
aktı" derler. Yine içinden su akan vadi hakkında .... "vadi
aktı" derler.
Hayız fıkıh
terminolojisinde şu anlama gelir: Kadının buluğa ermesinden sonra, rahminin
dibinden [en uzak bölgesinden] herhangi bir sebep olmaksızın belirli vakitlerde
[herhangi bir hastalık söz konusu olmaksızın] sağlıklı olarak Çıkan tabii
kandır.
Cahız, Kitabü'l-hayevan
adlı eserinde şöyle demiştir:
Canlılardan adet
görenler dörttür: Kadınlar, tavşan, sırtlan ve yarasa.
Başka bazıları buna şu
dört hayvanı da eklemişlerdir. Dişi deve, dişi köpek, keler, dişi at.
Hayız anlamında
kullanılan on tane sözcük vardır. Bu sözcükler şunlardır: Hayız, tams, dahik,
ikbar, i'sar, diras, ırak, firak, tams, nifas.(69)
B. İSTİHAZA
"İstihaza",
rahmin alt tarafından hastalık sebebiyle gelen damar kanıdır. Buna azil ve İbn
Seyyidih'in naklettiğine göre adil de denir. Es-Sıhah'ta buna "azil"
ve "ariı" denildiği de söylenmiştir. Bu kan hayızdan sonra gelsin
diğer zamanlarda gelsin fark etmez.
[Henüz buluğa ermemiş]
küçük kızın ve adetten kesilmiş kadının gördüğü kana ne isim verileceği
konusunda farklı görüşler vardır. En doğrusu bunlara "istihaza" ve
"fasid kan [dem-i fesad]" den ilmesidir.
Bir görüşe göre istihaza
yalnızca hayızdan sonra görülen kana denir.
C. NİFAS [LOHUSALlK]
Rahmin içindeki çocuk
dışarı çıktıktan sonra çıkan kandır.
Bu tanım gereği; a)
doğumdan önce çıkan kan veya b) çocukla birlikte çıkan kan lahusalık kanının
dışında kalmaktadır. Çünkü bunlar doğumun izleridir. Bu kanlar çocuğun
doğumundan önce çıktığı için fasid kandır.
Önceki hayızdan olan
kana bitişik olan kan hayız kanıdır.
BİR SONRAKİ SAYFA İÇİN
AŞAĞIDAKİ LİNK’E TIKLAYIN
HAYIZ: A. ADET GÖRME İLE İLGİLİ AYET VE HADİSLER